Από την επιβίωση στην αξία – Το νέο μοντέλο διοίκησης των ελληνικών ΜμΕ – (Μέρος 3) – Του Ιωάννη Γκιμουρτζίνα

Από την Αξία στη Συνέχεια. Διαδοχή, Επενδυτές και το Μέλλον της ΕπιχείρησηςΗ δημιουργία αξίας δεν είναι το τέλος της διαδρομής. Είναι η αρχή της συνέχειας.

Γιατί κάθε επιχείρηση που απέκτησε αξία, οφείλει να διασφαλίσει ότι αυτή η αξία θα περάσει στο μέλλον στη νέα γενιά, σε επενδυτές ή σε θεσμικούς εταίρους που θα τη συνεχίσουν.

Για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπου πάνω από το 80% είναι οικογενειακές, το ζήτημα της διαδοχής είναι ίσως το πιο καθοριστικό αλλά και το πιο υποτιμημένο στάδιο. Πολλές επιτυχημένες επιχειρήσεις χάνονται όχι επειδή δεν είχαν πελάτες ή προϊόν, αλλά επειδή δεν είχαν σχέδιο συνέχειας.

Από τον άνθρωπο στο σύστημα

Η πρώτη γενιά ίδρυσε, πάλεψε, επέζησε. Η δεύτερη καλείται να θεσμοθετήσει.

Όσο η γνώση, οι σχέσεις και οι αποφάσεις εξαρτώνται από ένα μόνο πρόσωπο, η επιχείρηση παραμένει ευάλωτη.

Η αξία της είναι προσωποπαγής και όχι εταιρική.

Αν όμως υπάρχουν διαδικασίες, οργάνωση, εταιρική διακυβέρνηση και ESG πολιτικές, τότε η επιχείρηση αποκτά θεσμική υπόσταση μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί με συνέπεια και χωρίς εξάρτηση από φυσικά πρόσωπα. Αυτό ακριβώς αναγνωρίζουν οι επενδυτές ως enterprise value.

Διαδοχή: η πιο δύσκολη αλλά αναγκαία συζήτηση

Η διαδοχή είναι ένα από τα μεγαλύτερα «ταμπού» στην ελληνική επιχειρηματικότητα.

Οι λόγοι είναι πολλοί: η διστακτικότητα της παλαιότερης γενιάς να παραδώσει τον έλεγχο, η απροθυμία ή η ανετοιμότητα των νεότερων να αναλάβουν, αλλά κυρίως η απουσία δομημένου σχεδίου διαδοχής.

«Αν δεν υπάρχει ξεκάθαρη στρατηγική διαδοχής, η μετάβαση μπορεί να διαλύσει ό,τι χτίστηκε με κόπο για δεκαετίες.»

Η διαδοχή δεν είναι γεγονός είναι διαδικασία τριετίας. Περιλαμβάνει σταδιακή μεταβίβαση ρόλων, εισαγωγή επαγγελματικής διοίκησης, συμμετοχή της νέας γενιάς και αναδιοργάνωση της κεφαλαιακής δομής. Η αξία που δημιουργήθηκε στα προηγούμενα στάδια (διοίκηση, στρατηγική, ESG) είναι το θεμέλιο αυτής της μετάβασης.

Η είσοδος στρατηγικών επενδυτών

Οι ελληνικές ΜμΕ ωριμάζουν και μαζί τους ωριμάζει και η αγορά επενδυτικού ενδιαφέροντος.

Σήμερα βλέπουμε funds, family offices και στρατηγικούς εταίρους να αναζητούν υγιείς, οργανωμένες εταιρείες με σταθερή διοίκηση και προοπτική ανάπτυξης.

Η είσοδος στρατηγικού επενδυτή δεν σημαίνει απώλεια ελέγχου. Αντίθετα, μπορεί να προσφέρει:

– πρόσβαση σε νέα κεφάλαια,

– τεχνογνωσία και σύγχρονα εργαλεία διοίκησης,

– διεθνή δίκτυα προμηθευτών και πελατών,

– και ενίσχυση της φερεγγυότητας έναντι τραπεζών και θεσμών.

Για να συμβεί όμως αυτό, η επιχείρηση πρέπει να είναι επενδυτικά ώριμη: να διαθέτει καθαρούς ισολογισμούς, εσωτερικά συστήματα, ESG πλαίσιο και πειθαρχία στη διοίκηση.

 ESG & διακυβέρνηση ως εγγύηση συνέχειας

Το ESG, που στο Μέρος 2 παρουσιάστηκε ως εργαλείο χρηματοδότησης, εδώ λειτουργεί ως μηχανισμός συνέχειας και εμπιστοσύνης. Η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και διοικητικών αρχών δεν είναι «διακοσμητικό στοιχείο» είναι απόδειξη θεσμικής ωριμότητας.

Μια ΜμΕ με ESG reporting, ενεργειακή υπευθυνότητα και διαφανή διακυβέρνηση δείχνει ότι μπορεί να συνεχίσει με συνέπεια, ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στην κορυφή.

Έτσι γίνεται ελκυστική για θεσμικούς εταίρους, επενδυτές και γιατί όχι για μια πιθανή εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Αθηνών (ΕΝ.Α.), όπου οι ώριμες ΜμΕ μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια χωρίς να χάσουν την ταυτότητά τους.

📍 Case Study

Μονάδα παραγωγής τροφίμων δεύτερης γενιάς στη Βόρεια Ελλάδα, τζίρος €3,2 εκ.

Ο ιδρυτής ετοιμάζεται να αποσυρθεί και η κόρη του αναλαμβάνει σταδιακά τη διοίκηση.

Με τη βοήθεια εξωτερικού συμβούλου εφαρμόστηκε τριετές σχέδιο διαδοχής και ανάπτυξης:

– Δημιουργία συμβουλίου διοίκησης με συμμετοχή εξωτερικού οικονομικού διευθυντή,

– Κατάρτιση ESG report και ενεργειακού σχεδίου,

– Προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή με ποσοστό 20%.

Αποτέλεσμα:

Η επιχείρηση άντλησε νέα κεφάλαια €1 εκ., ο ιδρυτής διατηρεί τον έλεγχο, και η νέα γενιά απέκτησε ρόλο και ευθύνη στη λήψη αποφάσεων.

Η αποτίμηση της εταιρείας αυξήθηκε κατά 45 % σε δύο χρόνια χάρη στο Σχέδιο, τη Διακυβέρνηση και την Εμπιστοσύνη.

Από την αξία στη συνέχεια – το νέο τρίπτυχο βιωσιμότητας

Μια επιχείρηση που λειτουργεί με αυτούς τους άξονες ξεπερνά τα πρόσωπα.

Γίνεται θεσμός της αγοράς, με διάρκεια και μέλλον.

Η επόμενη ημέρα των ελληνικών ΜμΕ

Η Ελλάδα βρίσκεται σε φάση επενδυτικής αναγέννησης. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρχαν τόσα διαθέσιμα εργαλεία: Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΤΕπ, ιδιωτικά funds, πράσινες πιστώσεις, προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης. Όμως αυτά τα κεφάλαια θα κατευθυνθούν σε επιχειρήσεις που δείχνουν συνέχεια και θεσμική ωριμότητα.

Η ελληνική ΜμΕ που οργανώνεται, σχεδιάζει, ενσωματώνει ESG και προετοιμάζει διαδοχή, περνά από την επιβίωση στην αξία και από την αξία στη διάρκεια. Αυτό είναι το μέλλον της ελληνικής επιχειρηματικότητας.

Eπίλογος της σειράς

Η τριλογία «Από την επιβίωση στην αξία» αποτυπώνει τη μετάβαση των ελληνικών ΜμΕ:

1. Μέρος 1: Ο ρόλος Ιδιοκτήτη VS Manager η απαρχή της διοικητικής ωριμότητας.

2. Μέρος 2: Από το ένστικτο στο σχέδιο & τη στρατηγική, ESG και πρόσβαση σε κεφάλαιο.

3. Μέρος 3: Από την αξία στη συνέχεια στη διαδοχή, επενδυτές και βιωσιμότητα.

Το επόμενο βήμα δεν είναι απλώς ανάπτυξη, αλλά μεταμόρφωση: από οικογενειακή επιχείρηση σε θεσμό αξίας και εμπιστοσύνης.